Sny to listy do samego siebie. Ekspertka wyjaśnia, kiedy lepiej ich nie bagatelizować

Naukowcy są zdania, że sny zmieniają się wraz z wiekiem. O czym śnią dzieci, a o czym ludzie dojrzali? I co ma największy wpływ na rodzaj sennych marzeń? Ekspert wyjaśnia.

Publikacja: 06.06.2024 15:15

Zmiana w jakości snów oraz powtarzalność wskazanych motywów mogą stanowić sygnał, że warto przyjrzeć

Zmiana w jakości snów oraz powtarzalność wskazanych motywów mogą stanowić sygnał, że warto przyjrzeć się swoim emocjom i stresorom

Foto: Adobe Stock

W badaniu przeprowadzonym przez naukowców z dwóch włoskich uczelni: University of Milano-Bicocca oraz University of Valle d’Aosta, wzięło udział 1546 uczestników w wieku od 8 do 70 lat. Każdego z nich poproszono o wypełnienie kwestionariusza dotyczącego zapamiętanych snów (Typical Dreams Questionnaire, skr. TDQ – przyp. red.) w celu ustalenia, jakie motywy dominują wśród konkretnych grup wiekowych. O ile w przypadku dzieci większość snów dotyczyła lęków oraz magii, nastolatkowie wskazywali na tematykę związaną ze szkołą, nauczycielami oraz procesem uczenia się, jak również na sny dotyczące doświadczeń seksualnych. U dorosłych ankietowanych dominowały wątki podejmowania nieustannych prób zrobienia czegoś, zbyt późnego przybycia na ważne wydarzenie oraz zmarłych osób, które we śnie wracają do życia.

Sen o pracy na emeryturze

Zdaniem autorów badania zmiany w charakterystyce snów, ich tematyce i motywach przewodnich, wynikają z istotnych wydarzeń na poszczególnych etapach życia. Mogą stanowić zarówno przyjemną, jak i bolesną interpretację tych zdarzeń. Wśród osób starszych zdarzają się analizy i wspomnienia sprzed lat, związane choćby z dawną pracą czy miejscem zamieszkania. Cytowany przez „The Washington Post” lekarz Paul Volberding, który w latach 80. pracował w szpitalu w San Francisco, mimo że od ponad czterech lat przebywa na emeryturze, boryka się z nawracającym snem dotyczącym niemożności uratowania pacjentów chorych na AIDS i poddanych jego opiece. – Od lat nie pracuję w tamtym miejscu i nigdy nie miałem poczucia, że chciałbym do niego wrócić – wyznaje w rozmowie z autorką artykułu, Marlene Cimons. – Jednak ta część mojej aktywności zawodowej była na tyle intensywna i ważna, że prawdopodobnie już na zawsze zapisała się w mojej pamięci – wyjaśnia.

O tym, w jaki sposób sny zmieniają się z wiekiem, jakie czynniki na nie wpływają i czy istnieją motywy charakterystyczne dla konkretnych grup wiekowych, mówi Marta Wiercińska, psycholog kliniczny, psychoterapeuta, superwizor.

Czytaj więcej

Na boku, na wznak czy na brzuchu? Wiadomo, jaka pozycja do spania jest najzdrowsza

Sen to inwestycja w zdrowie i dobrostan

Psycholog potwierdza, że zmiany w treści oraz jakości snów na różnych etapach życia są powszechne i odzwierciedlają rozwój psychiczny, emocjonalny, jak również zmieniające się doświadczenia życiowe danej osoby. – Różne podejścia terapeutyczne, takie jak CBT (psychoterapia poznawczo-behawioralna, ang. cognitive behavioral therapy – przyp. red.), psychoterapia psychodynamiczna i psychoanaliza, oferują unikalne techniki i metody pracy ze snami, które mogą być wykorzystane do poprawy jakości snu i wspomagania naszego rozwoju osobistego. Prowadzenie dziennika snów, medytacja, refleksja nad emocjami oraz terapia mogą pomóc w zrozumieniu i rozwiązaniu powracających motywów snów, co prowadzi do lepszego snu i ogólnego samopoczucia – wyjaśnia Marta Wiercińska.

Zmiana w jakości snów, jak również powtarzalność wskazanych motywów, mogą, zdaniem psychoterapeutki, stanowić sygnał, że warto przyjrzeć się swoim emocjom i stresorom. – Pamiętaj, że praca nad snami i zrozumienie ich treści mogą być ważnym krokiem w kierunku własnego rozwoju i zdrowia psychicznego. Rozważ skonsultowanie się ze specjalistą, który pomoże ci zinterpretować sny i zidentyfikować głębsze problemy, które mogą wpływać na twoje życie. To inwestycja w zdrowie i dobrostan, która może przynieść znaczną poprawę jakości snu i życia – zaznacza Marta Wiercińska.

Czytaj więcej

Turystyka snu coraz bardziej popularna. Na czym polega i kto powinien z niej skorzystać?

Dzieci śnią o przygodach, dorośli o obowiązkach

Jak wskazują wyniki badań przytoczonych przez redaktorów „The Washington Post”, rodzaj marzeń sennych zmienia się wraz z wiekiem i wynika z wielu różnorodnych czynników. – W terapii poznawczo-behawioralnej zmiany te wynikają z różnic w doświadczeniach życiowych i poziomie stresu, które towarzyszą nam na różnych etapach życia. Podejście psychodynamiczne zwraca uwagę na rozwój psychologiczny i zmieniające się konflikty wewnętrzne, natomiast psychoanaliza koncentruje się na dynamicznych procesach nieświadomości, które ewoluują wraz z rozwojem psychoseksualnym i zmianami konfliktów – wyjaśnia Marta Wiercińska.

Wybrane motywy senne powtarzają się u osób reprezentujących różne grupy wiekowe. – Dzieci często śnią o zwierzętach, magicznych postaciach i przygodach. Nastolatkowie mają sny związane z tożsamością, presją społeczną, szkołą i pierwszymi doświadczeniami romantycznymi. Dorośli śnią o pracy, relacjach, problemach finansowych i codziennych obowiązkach, natomiast seniorzy często mają sny o przeszłości, wspomnieniach z młodości oraz zdrowiu. Te obserwacje są zgodne z różnymi podejściami terapeutycznymi, które podkreślają, jak sny mogą odzwierciedlać nasze emocje i przeżycia na różnych etapach życia – potwierdza psychoterapeutka.

Strażnicy nieświadomości

Aby mieć możliwość lepszego zapamiętania snów, a następnie, w razie potrzeby skonsultowania ich ze specjalistą, warto rozważyć prowadzenie dziennika snów i konsekwentne uzupełnianie go bezpośrednio po przebudzeniu. W przeciwnym razie istnieje ryzyko zapomnienia motywu przewodniego, co z kolei utrudni analizę oraz powtarzalność wskazanych wątków powracających w trakcie snu. – Istnieje kilka skutecznych metod na zapamiętywanie snów, które są zgodne z różnymi podejściami terapeutycznymi. Prowadzenie dziennika snów i zapisywanie ich zaraz po przebudzeniu może być bardzo pomocne. Istotne jest, aby sny zapisać zaraz po obudzeniu, żeby nie zadziałały mechanizmy wyparcia tzw. „strażnicy nieświadomości”. Regularne praktyki medytacyjne mogą poprawić świadomość i pamięć snów. Ustalanie intencji przed snem, czyli powtarzanie sobie, że chcemy zapamiętać sny, może również przynieść pozytywne efekty. W psychoanalizie zaleca się refleksję nad emocjami i wydarzeniami dnia, które mogły wpłynąć na treść snów – wymienia Marta Wiercińska.

Jeśli wskazane motywy powtarzają się w snach danej osoby, uniemożliwiając odpowiedni poziom wypoczynku oraz regeneracji sił w nocy, istnieją sposoby na poprawienie jakości snu poprzez różne metody terapeutyczne. – Terapia poznawczo-behawioralna oferuje techniki restrukturyzacji poznawczej i techniki relaksacyjne, które mogą zmniejszyć stres i poprawić jakość snu. Psychoterapia psychodynamiczna pomaga zrozumieć źródła powracających snów i pracować nad wewnętrznymi konfliktami. Psychoanaliza, poprzez długoterminową pracę nad głębokimi procesami nieświadomości, może prowadzić do rozwiązania konfliktów i poprawy jakości snu – wyjaśnia psychoterapeutka.

Kobiece sny 

Cytowana przez „The Washington Post” Monique Lortie-Lussier, emerytowana profesor psychologii z Uniwersytetu Ottawskiego, od lat prowadzi badania snów wśród kobiet. Z jej obserwacji wynika, że wraz z wiekiem stają się one coraz bardziej przyjemne i pozbawione motywów związanych z trudnościami dnia codziennego. – Sny opisywane przez kobiety w wieku lat 30-40 różnią się od tych, o których opowiadają panie po 65 roku życia. Wśród tych ostatnich dominują pozytywne emocje, wynikające z przyjemnych interakcji społecznych, których osoby śniące doświadczają na co dzień. W takich snach brak agresji i konfliktów – wyjaśnia Monique Lortie-Lussier.

Wprawdzie trudno o mechanizm służący do świadomej regulacji snów, to jednak wiedząc, że przeżycia i emocje im towarzyszące są przetwarzane w postaci wizji sennych, warto zadbać o dobrostan psychiczny, dobre relacje interpersonalne oraz wyciszenie przed udaniem się na nocny wypoczynek. Być może dzięki takim prostym zabiegom do marzeń sennych wkradnie się odrobina magii, jak to bywa w dziecięcym świecie?

Źródło:
https://www.washingtonpost.com/

Informacje o ekspertce

Marta Wiercińska

Psycholog kliniczny, psychoterapeuta, superwizor-aplikant.
Ukończyła studia psychologiczne na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, czteroletni Kurs Psychoterapii na Uniwersytecie Jagiellońskim Collegium Medicum w Krakowie oraz dwuletni Kurs Psychoterapii par i małżeństw w Laboratorium Psychoedukacji w Warszawie. Pracuje w zawodzie psychoterapeuty od 1991 roku. Zajmuje się diagnozą, psychoterapią (par i małżeństw, indywidualną, grupową), interwencją kryzysową, obecnie również superwizją zespołów psychoterapeutycznych, HR i superwizją indywidualną. 

W badaniu przeprowadzonym przez naukowców z dwóch włoskich uczelni: University of Milano-Bicocca oraz University of Valle d’Aosta, wzięło udział 1546 uczestników w wieku od 8 do 70 lat. Każdego z nich poproszono o wypełnienie kwestionariusza dotyczącego zapamiętanych snów (Typical Dreams Questionnaire, skr. TDQ – przyp. red.) w celu ustalenia, jakie motywy dominują wśród konkretnych grup wiekowych. O ile w przypadku dzieci większość snów dotyczyła lęków oraz magii, nastolatkowie wskazywali na tematykę związaną ze szkołą, nauczycielami oraz procesem uczenia się, jak również na sny dotyczące doświadczeń seksualnych. U dorosłych ankietowanych dominowały wątki podejmowania nieustannych prób zrobienia czegoś, zbyt późnego przybycia na ważne wydarzenie oraz zmarłych osób, które we śnie wracają do życia.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Styl życia
Wyniki pracy fundacji Księżnej Kate. Komu pomaga i z jakim skutkiem?
Styl życia
Post-vacation blues: jak łagodnie wrócić do obowiązków po wakacyjnej przerwie?
Styl życia
Barbie łamie kolejne tabu. Czy niewidoma lalka pomoże dzieciom z zaburzeniami widzenia?
Styl życia
10 najbogatszych kobiet świata: co je łączy oprócz posiadania gigantycznego majątku?
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Styl życia
Na czym polega zachowanie określane "efektem kameleona" i jakie korzyści z niego płyną?