Marta Lech-Maciejewska: Pieniądz traktuję jak energię, która przychodzi i odchodzi

Pamiętasz swoją pierwszą apaszkę?

Marta Lech-Maciejewska: Oczywiście, pamiętam. Była to apaszka, którą dostałam od mojej babci, w folkowe wzory. Towarzyszyła mi też w dniu ślubu, miałam ją zarzuconą na ramiona. Moja babcia pochodziła z Kurpi i pamiątkami, które po niej mam, oprócz fotografii, są właśnie apaszki. Miała ich dużą kolekcję. Nosiła je na ramionach i na głowie, jak klasyczna, tradycyjna babcia. Dwie z nich są jedwabne. Nie przedstawiają jakichś specyficznych wzorów, ale właśnie je lubiłam najbardziej. Spełniały warunki termoregulacyjne, nie elektryzowały się od nich włosy i były bardzo przyjemne dla skóry. Przyznaję szczerze, że już ich nie noszę, bo stanowiłyby konkurencję dla naszych apaszek Spadiory. Leżą w pudełku i mają w moim sercu oddzielną szufladkę.

Kiedy przeprowadziłam się do Francji, pierwsze, czego się nauczyłam o apaszkach to to, że muszą mieć ręcznie rolowane i zszywane brzegi.

Nie zrobi tego żadna maszyna i to właśnie powoduje, że w dalszym ciągu nawiązują do tradycji i kultu jedwabiu. Jego historia ma co najmniej 5300 lat – tyle, ile najstarsza maszyna znaleziona w Chinach na szlaku jedwabnym. Jakiś czas temu oglądałam odcinek „Pogromców mitów”, w którym próbowali potwierdzić lub obalić mit, że siedem warstw jedwabiu zakrywającego tors wojownika jest w stanie ochronić go przed zranieniem od uderzenia miecza. I okazało się to prawdą. Jedwab ma niesamowite właściwości, nie tylko upiększające, ale i zdrowotne. Na przykład w przędzy jedwabnej wolniej rozwijają się roztocza, więc jest najbardziej hipoalergicznym materiałem na rynku. Natomiast te rolowane brzegi, o których wspomniałaś, to coś, co wciąż go wyróżnia. Dzisiaj próbujemy wszystko przyspieszyć, zautomatyzować, sprowadzić do masowej produkcji. A naprawdę w tym momencie nie ma ani jednej maszyny, która byłaby w stanie to rolowanie naśladować, nawet w najmniejszym stopniu. I to jest piękne, że ostatni dotyk, który apaszka dostaje, jest zawsze wynikiem misternej pracy ludzkich rąk.

Marta Lech-Maciejewska: "Kładziemy duży nacisk na to, w jakich warunkach powstają nasze apaszki i inne produkty".

materiały prasowe

Gdzie szyjecie apaszki?

W Chinach, bo tam jest najlepsza jakość jedwabiu, zadruku i wykończenia. W Polsce nie ma żadnej firmy, która byłaby w stanie je ręcznie rolować. Nie mamy kultury jedwabiu, odpowiednich umiejętności. Od 1997 roku w Polsce nie został wyprodukowany gram jedwabiu do celów sprzedażowych. Przyjęło się, że podwarszawski Milanówek słynie z jedwabiu, ponieważ kiedyś był tam ośrodek naukowy i fabryka zajmująca się jedwabiem. Dziś natomiast są tam firmy związane z jedwabiem, które jedynie nadrukowują na nim wzory i obszywają maszynowo. Jedwab absolutnie nie jest polski. Jest również importowany, przeważnie z Chin, które w tym momencie są wiodącym producentem na świecie, bazując na mającej 5300 lat tradycji. I o ile Chiny mogą mieć negatywny wizerunek w innych dziedzinach produkcji (choć to duży błąd biorąc pod uwagę chociażby jakość elektroniki jaką produkują), o tyle w jedwabiu są najlepsi. Żeby powstał, potrzebne są drzewa morwowe, które wymagają odpowiednich warunków, żeby urosły, a także jedwabniki i bardzo długi czas. Dostajemy od podwykonawców filmy, na których pokazują pracę nad naszymi apaszkami - panie rolują materiał i obszywają go na pamięć, niemal z zamkniętymi oczami.

Czytaj więcej

Biznes

Inga Kamińska: Bardzo ważę słowa i rozważnie określam cele

Krosno Glass, to kolejna duża firma, którą przywróciła do życia Inga Kamińska. Nie uznaje określenia, że „coś jej się udało”, bo zanim przystąpi do nowego zadania, ma plan, który konsekwentnie realizuje i jeden cel: nie może zawieść ludzi, którym złożyła konkretne obietnice.

Spotkałaś się z krytyką za to, że wybraliście Chiny?

Nieustannie, głównie dlatego, że osiągnęliśmy spory sukces. Jak to zwykle w Polsce. (śmiech) Ciężko się do nas przyczepić. Wiesz, mamy świetne produkty, czterodniowy tydzień pracy, urlop menstruacyjny, nielimitowane urlopy, dopłaty do urlopów wypoczynkowych, trzynastą pensję, zawsze zatrudniamy na umowę o pracę, co powinno być normą, ale nie jest. Średnie wynagrodzenie w naszej firmie też jest sporo powyżej średniej krajowej. Więc do krytyki pozostaje jedynie to, że jedwab mamy z Chin. A Chiny odpowiadają obecnie za około trzy czwarte światowej produkcji jedwabiu. Część naszych krytyków uważa, że w Polsce produkuje się jedwab. Niestety tak nie jest. Prawdę powiedziawszy bawełna w Polsce też nie rośnie, a nawet o polski len jest coraz trudniej.

Kładziemy duży nacisk na to, w jakich warunkach powstają nasze apaszki i inne produkty. Znamy każdy etap produkcji w fabrykach, z którymi współpracujemy. I znowu: u nas w kraju panuje przesąd, że fabryki w Chinach to brud i wyzysk. Bzdura. W fabrykach naszych partnerów jest zupełnie inaczej. Nowoczesne maszyny, przestronne, czyste hale produkcyjne, dobre warunki pracy. Dzięki temu nasze apaszki są najwyższej jakości. Zacofane Chiny to mit, w który niektórzy nadal wolą wierzyć. Jako ciekawostkę powiem, że ponad połowa naszych produktów powstaje w Polsce. Dwa lata temu, gdy podjęliśmy decyzję o rozszerzeniu oferty, zaczęliśmy szukać szwalni w kraju. Polecono nam jedną szwalnię w Łodzi, w samym centrum miasta. Wiele znanych marek tam szyło. Trafiłam do piwnicy, gdzie śmierdziało wilgocią, absolutnie nie było warunków do szycia, maszyny były stare i zardzewiałe. Byłam w szoku, że w Polsce w takich warunkach się pracuje.

Bardzo selektywnie wybieramy miejsca, z którymi współpracujemy. Mamy wszystkie certyfikaty do naszych tkanin, dotyczące również barwników. Tworzymy apaszki z zachowaniem poszanowania dla każdego etapu produkcyjnego. Sami również zlecamy badania naszych materiałów, żeby mieć pewność, że nasi dostawcy wywiązują się z umów.

Marta Lech-Maciejewska: "Moja historia jest przykładem na to, że bez jakichkolwiek koneksji, pleców i zaplecza można zbudować cały świat dookoła siebie takim, jakim chce się go widzieć".

materiały prasowe

Przy tworzeniu wzorów zapraszacie do współpracy polskie graficzki.

Należałoby opowiedzieć o istocie Spadiory, czyli od czego wyszedł ten pomysł. Kiedyś od mojego męża dostałam w prezencie apaszkę Hermès. Kupił mi ją na lotnisku w Nicei. Była przecudowna, fioletowo-czerwona w konie! Z uporem maniaka chciałam ją nosić, tylko w ogóle nie wiedziałam jak. Te od mojej babci zazwyczaj narzucałam na ramiona albo wpuszczałam w szlufki w spodenkach i tyle. Postanowiłam więc poszukać inspiracji dotyczących wiązania apaszek. Lata temu nie było jeszcze żadnych poświęconych im tutoriali w internecie. Ale już wtedy prowadziłam bloga. Znalazłam dużo ciekawych materiałów w anglojęzycznych kanałach. U mojej mamy na strychu leżał stos magazynów Burda, a w nich rubryka z pomysłami na to, co zrobić z kawałkiem materiału bez użycia igły i nitki. Zaczęłam nagrywać to, co tam znalazłam. Wszyscy pytali mnie o apaszkę. Wtedy jedna z moich obserwatorek zapytała, czy nie mogłabym stworzyć własnej marki apaszek, które nie byłyby tak drogie, ale wciąż piękne i kolorowe, jak stylizacje, które noszę. Pomyślałam, że to dobry kierunek.

I pomysł od razu okazał się trafiony?

Postanowiłam wyprodukować pierwszą partię, oczywiście w Polsce. Zamówiliśmy w manufakturze na południu kraju partię próbnych apaszek za 3 tys. zł. Byłam naprawdę totalnym laikiem, w ogóle się na tym nie znałam. Ale wiedziałam, jak sprawdza się jedwab. Jeśli nie jesteśmy pewni składu, wystarczy wyciągnąć jedną niteczkę i podpalić ją. Jedwabna nigdy nie zapali się mocnym ogniem, będzie się żarzyć jak kadzidełko i pachnieć "odzwierzęco", palonymi włosami. Zrobiłam ten test na jednej z dostarczonych apaszek. Zaczęła się palić żywym ogniem, więc był to poliester. Uszyto paskudnie – nierówno i płaskim szwem. Kiedy chciałam dokonać zwrotu, właściciel tamtej firmy powiedział, że taką mają jakość i albo biorę, albo nie. Nigdy nie odzyskałam tych pierwszych zainwestowanych pieniędzy. Mało tego – ten człowiek ukradł mój autorski wzór i sprzedawał go w swoich sklepach. Taki właśnie bywa „biznes po polsku”.

Wyciągnęłam wnioski. Zaczęłam zgłębiać temat, czytać wszystko, co dotyczyło jedwabiu. Okazało się, że Chiny są absolutnie najlepszym miejscem. Ale nie umiem rysować, a chciałam, żeby każda z naszych apaszek miała swoje przesłanie. Więc idea tych wzorów pochodzi ode mnie, ale tworzone są przez utalentowane graficzki, z którymi współpracujemy.

Te wzory nie pozostają bez znaczenia dla waszych klientek.

Powiem szczerze, że znaczenia na tych apaszkach przerosły nasze najśmielsze oczekiwania. Byłam przekonana, że będą tylko wisienką na torcie, a często stają się podstawowym powodem zakupu. Są sposobem wyrażania emocji, wartości, poglądów. Zwłaszcza jeśli nie mamy jeszcze odwagi, żeby o nich powiedzieć, albo nie mamy przestrzeni do mówienia o nich głośno. Ogromne wrażenie zrobiła na mnie historia jednej z moich odbiorczyń, która kupiła sobie apaszkę „Nazywaj ją, jak chcesz”, przedstawiającą waginę w tęczowych kolorach. Dziewczyna mieszka w małej miejscowości. Jest lesbijką, która wie, że nigdy nie będzie mogła dokonać coming outu, ponieważ pochodzi ze skrajnie pobożnej rodziny. Zostałaby przez nią wyklęta, a bycie jej częścią stanowi dla niej ogromną wartość. Zrolowała tę apaszkę, zawiązała na szyi i przeszła się po swojej wiosce. Kiedy wróciła do domu, popłakała się ze szczęścia i napisała mi, że to jedyny coming out, jakiego może dokonać. „Nieważne, że nie widać, co na niej jest, ważne, że ja to wiem. Że to prawdziwa ja.”

Jedna z naszych apaszek stała się ambasadorką kampanii „Daj się odkryć”, poświęconej tematyce łuszczycy – choroby, której nadal się boimy, choć jest chorobą genetyczną i nie można się nią zarazić. Niektórym osobom nawet taki sposób cichej manifestacji daje możliwość pójścia w życiu dalej. I takie wzmocnienie poczucia własnej wartość jest piękne. Niedawno miałam spotkanie z organizatorkami wspomnianej kampanii (Dominiką Jeżewską znaną jako Pani Łuska oraz fotografką Anią Tajkiewicz – red.), z którymi rozmawiałyśmy o tym, w czym jesteśmy dobre. I wyszło nam, że Polki prześcigają się na kompleksy. Licytują się, która jest grubsza, a nie która zrobiła coś fajnego.

Porównuję często pod tym względem Polki z Francuzkami. Tej pewności siebie bardzo nam brakuje.

Wszystko, co mamy, stworzyliśmy z mężem od zera. A właściwie od minusa, startując w Polsce na dorobku. Może naszym dzieciom kupimy już mieszkania, ale my takiego przywileju nie mieliśmy. Kiedy opowiadam o tym, co osiągnęliśmy, spotykam się z komentarzami: „I po co się chwalić?”, „To jest takie nieskromne”, „To nieładnie tak o tym mówić”, „Pewnie ci się udało, miałaś fart”. Kiedy chcę kogoś zainspirować do ćwiczenia, robienia badań, dbania o zdrowie, dostaję wiadomości: „Fajnie, że cię na to stać, mnie nie”. Jak mnie na coś nie było stać, to kombinowałam. Zastanawiam się, co jeszcze mogę zrobić, jak mogę wycisnąć te moje 24 godziny na dobę, żeby być w innym miejscu niż jestem. Ale nie dzwoniłam do koleżanki i nie mówiłam: ”fajnie, że ty masz na wakacje, a mnie nie stać”. Moja historia jest przykładem na to, że bez jakichkolwiek koneksji, pleców i zaplecza można zbudować cały świat dookoła siebie takim, jakim chce się go widzieć.

Czytaj więcej

Wywiad

Agnieszka Janicka: W życiu najwięcej można zyskać, będąc sobą

- Jako kobieta musiałam sobie sama wszystko wychodzić i wydrapać. Ale to mnie wzmocniło, zbudowało. Bez przeszkód nie zaszłabym tak daleko. W tym sensie płeć mi pomogła - mówi Agnieszka Janicka, prawniczka. - Trochę dzięki mężczyznom osiągnęłam sukces. Bo mnie nie docenili.

Ale trzeba było też podejmować trudne decyzje.

Zawsze wykorzystuję szanse, które spotykam na swojej drodze. Mam też wrażenie, że trafiam na nie, bo idę tą drogą, a nie inną. Gdybym stała w miejscu, w ogóle bym nie miała podobnych dylematów. Kiedyś musieliśmy sprzedać dom rodzinny mojego męża, bo miał wielu spadkobierców i wymagał ogromnych nakładów na remont. Dla Janka była to ogromna tragedia, bo wychował się w dużym jednorodzinnym domu, w nim pracował i nagle musiał się przeprowadzić do 32-metrowej kawalerki w Warszawie. Tam przypomniałam sobie o jednej ważnej kwestii, o której coraz częściej zapominamy: poczuciu sprawczości. Słyszymy w domu, że Bóg tak chciał, jak Bóg dał, tak zabrał i tak dalej. Że jest jakaś siła wyższa, która decyduje o naszym życiu. Że możemy wypruwać sobie żyły, ale jeśli ktoś na górze zdecydował, że nie osiągniemy sukcesu, to go nie osiągniemy. Jest to dla mnie największym spiskiem dziejów, największą głupotą i nieprawdą życiową wciskaną nam od dziecka. W 99 procentach w moim życiu to ja decyduję o tym, co się w nim wydarzy. Niesamowitą zmianą jest, kiedy zaczynamy postrzegać nasze życie jako takie, w którym to my jesteśmy głównym decydentem.

I jeszcze najlepiej pracować na etacie, bo obojętne jaką masz robotę, ale co miesiąc masz pieniądze na koncie.

Czy się stoi czy się leży, 1500 się należy – pamiętamy z czasów komuny. Ludzie cały czas tkwią w tym przekonaniu. No i że szef to zawsze jest bezduszny diabeł. Chce wyssać z ciebie całą energię. Rzeczy, które wydarzają się w naszym życiu, są konsekwencją naszych działań lub ich braku – warto o tym pamiętać. Jeśli będę stała w miejscu, czekała na cud i to, że przyjedzie po mnie książę na białym koniu, to on nie przyjedzie – nie będzie znał mojego adresu.

Marta Lech-Maciejewska: "Chcę udowodnić, że da się inaczej prowadzić biznes, nie trzeba pracowników wyciskać jak cytryny".

materiały prasowe

Jako „szefowie z piekła rodem” postanowiliście wprowadzić w firmie czterodniowy tydzień pracy i urlop menstruacyjny na żądanie. Co się dzięki temu w waszej firmie zmieniło?

Nigdy nie byłam pazerna i myślę, że jest to dosyć istotna kwestia. Jestem osobą wysoko wrażliwą i każda rzecz, którą robię w życiu, musi mieć sens większy niż zarabianie kasy. Mieszkamy z dwójką dzieci w 57-metrowym mieszkaniu, co dla większości mojej rodziny jest niezrozumiałe, bo uważają, że powinniśmy mieszkać w domu z ogrodem. Mogłam zostać jedynie influencerką, bo z tej pracy są naprawdę niezłe pieniądze. Ale nie robiłam niczego dla innych. Nie przeszczepiałam serc, nie wynosiłam kotków z pożaru, nawet nie pomagałam ludziom w kwestiach prawnych. Chciałam robić coś, co będzie drogowskazem dla innych i nawet temu małemu światu, który tworzę, nadać większą wartość.

Jak mnie zapytasz, czy to się opłaca, odpowiem: jest nieopłacalne. Czas jest miarą efektywności pracy. Nie mamy nadgodzin, pracujemy po osiem godzin dziennie, rzeczy zrobionych jest mniej. Ale da się. Szacuje się, że za pięć lat na polskim rynku będzie brakowało trzech milionów pracowników. W tym momencie staram się ich do siebie przekonać. Pokazuję, że stoję za firmą, w której nie tylko dostaniesz godziwe wynagrodzenie, bo nie ma osoby, która powiedziałaby, że zarabia za dużo, ale też coś bezcennego, czyli czas. Mogą go poświęcić na pasje, budowanie relacji z bliskimi, czy cokolwiek chcą. Prawie połowę tygodnia mają wolną. Warto też podkreślić, że dzięki temu zniknęły wyjścia w ciągu dnia pracy – do ginekologa, notariusza, na paznokcie, do fryzjera, bo można to zrobić w poniedziałek czy piątek. Chcę udowodnić, że da się inaczej prowadzić biznes, nie trzeba pracowników wyciskać jak cytryny, żeby po dwóch latach byli wypaleni zawodowo i że warto ich traktować po partnersku. Wtedy nawet w swoim szefie zobaczą człowieka. Mam takie życzenie, żeby chociaż pokolenie moich dzieci znalazło środek między pracowaniem w soboty, tak jak ja to robiłam, a moim o osiem lat młodszym bratem, który ma już kolejną pracę w tym roku, bo ciągle szuka siebie. Być może rynek zmieni też wprowadzenie sztucznej inteligencji, która sprawi, że trzeba będzie być profesjonalistą w swojej dziedzinie.